ŞEMSE İKONOGRAFİSİ İÇİN BİR ÖNERİ

dc.contributor.authorAkçagüner, S. Alp
dc.date.accessioned2025-05-10T14:03:03Z
dc.date.issued2021
dc.departmentİstanbul Medeniyet Üniversitesi
dc.description.abstractErnst Cassirer’e göre insan etkinliğisadece düşünmeyi değil tinselliği deiçerdiğinden, insanın akıllı hayvan olarakdeğil, sembolleştiren hayvan olaraktanımlanması gerekir. İnsanın kültüre sahipolmasının nedeni de sembollerledüşünebilmesidir. Özellikle kutsala yönelikgeleneksel sanatlarda ise sanatçının özneltercihlerinden daha belirleyici olan, gelenektebulunan sembolik anlatımların kullanımıdır.Bu çalışmanın amacı, Türk İslamSanatlarında aynı isimle ama değişik form vetürlerde karşılaşılan “Şemse” formunun nasılbir düşünme şekli ile ortaya çıktığını veanlatımının ne olabileceğini felsefe, tarih vesanatın bakış açılarından ikonografikyöntemle değerlendirerek açığa çıkarmayaçalışmaktadır. Kadim Türk kültüründe önemlibir otorite ve aydınlatma sembolü olarakgüneş içeriğine de sahip olan şemsenin,özellikle İslam’ın yayılma dönemindekiKur’an-ı Kerim’lerin cilt kapaklarındakullanıldığında kitabı, bilgiyi ve “Nur” uyansıtan bir sembol olarak görüldüğüanlaşılmaktadır. Şemse formunun tüm içeriğimitik ve dini bir düşünce ışığında elealındığında, şemse sembolizmi; Yaradan’ınNur’u, kozmosun düzenleyicisi, bilgininkaynağı ve tevhit ilkesidir. İlk kez kitapsanatlarında ortaya çıkan bu formun, dahasonra bu sembolizmine uygun olarak ya dadeforme edilerek, teknik ve estetik amaçlariçinde birçok sanat uygulamasındakullanıldığı düşünülebilir.
dc.identifier.endpage238
dc.identifier.issn1302-2938
dc.identifier.issn2687-4857
dc.identifier.issue37
dc.identifier.startpage215
dc.identifier.trdizinid429453
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/429453
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.14730/4669
dc.identifier.volume2021
dc.indekslendigikaynakTR-Dizin
dc.institutionauthorAkçagüner, S. Alp
dc.language.isotr
dc.relation.ispartofSanat Dergisi: Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_TR-Dizin_20250302
dc.subjectFolklor
dc.subjectTarih
dc.subjectSanat
dc.titleŞEMSE İKONOGRAFİSİ İÇİN BİR ÖNERİ
dc.typeArticle

Dosyalar