İstanbul Nuruosmaniye Külliyesi ve semtin fiziki gelişimine etkisi

Abstract

Osmanlı, Klasik dönem mimarisinin ardından yeni bir döneme girdi: Batılılaşma dönemi. Bu dönemin ilk örneklerinden biri Nuruosmaniye Külliyesi'dir. Tarihi Yarımada'nın ana arteri olan Divan Yolu'nun etrafı kent donatı yapıları olan külliyeler ile güçlendirilmiştir. Nuruosmaniye Külliyesi, İstanbul'da Osmanlı'nın cami merkezli külliyelerinin yapıldığı son örneklerindendir. Nuruosmaniye Külliyesi, Cağaloğlu ve Çemberlitaş'tan geçişin sağlandığı İstanbul'un en önemli düğüm noktalarından biri olan Kapalı Çarşı'nın girişinde konumlanarak çarşının girişini taçlandırmıştır. Kapalı Çarşı'nın doğu tarafında Nuruosmaniye Cami, batı tarafında Beyazıt Cami bulunur. Kapalı Çarşı insan sirkülâsyonunun oldukça fazla olduğu sosyokültürel bir bölgedir ve konuklarını doğu girişinde Nuruosmaniye Cami karşılar. Nuruosmaniye Cami İstanbul siluet çizgisinin önemli bir parçasını oluştururken fonksiyonel bağlarını kentle güçlü bir şekilde kurmuştur. Kapalı Çarşı'nın doğu girişinde bulunan Nuruosmaniye Külliyesi kentle bütünleşmiştir. Bu bağlamda Nuruosmaniye Külliyesi'nin kentle kurduğu şehircilik ilişkileri ve mimari üsluptaki yenilikleri bakımından üstün nitelikli bir yapıdır. Dolayısıyla Nuruosmaniye Külliyesi bölgenin fiziki yapısını değiştirmiştir. Haliç kıyılarından Kapalı Çarşı'ya oluşan ticari aks ile Divan Yolu'nun birleşiminden oluşan insan sirkülâsyonunun getirmiş olduğu canlılıkla bölgede ticaret, ibadet, ziyaret, turizm gibi farklı fonksiyonları bir arada toplamış ve yüzlerce yıl süregelen bir hareketliliğin devamını sağlanmıştır. Bu çalışmada Nuruosmaniye Külliyesi'nin İstanbul şehrine fiziki etkisi üzerine çalışma yapılmıştır.After the classic period architecture, the Ottoman Empire entered a new era: the era of Westernization. One of the first examples of this period is the Nuruosmaniye Comlex. The surroundings of the Divan Road, the main artery of the Historic Peninsula, have been strenghened with social comlexes that are urban reinforsement structures. Nuruosmaniye Comlex is one of the last examples of Ottoman mosque-centered comlexes in Istanbul. Nuruosmaniye Comlex has crowned the entrance of the bazaar by being located at the entrance of the Grand Bazaar, one of the most important nodal points of İstanbul, where the passage from Cagaloglu and Cemberlitas is provided. Nuruosmaniye Mosque is located on the east side of the Grand Bazaar and Beyazit Mosque is located onthe west side. The Grand Bazaar is a socia-cultural area with a high human circulation and Nuruosmaniye Mosque welcomes its guests at the entrance. While Nuruosmaniye Mosque forms a part of İstanbul's silhouette line, it has strongly established its functional ties with the city. Nuruosmaniye Comlex, located at the eastern entrance of the Grand Bazaar, is integrated with the city. In this context, Nuruosmaniye Comlex is a high quality building in terms of urbanization relations and architectural style innovations that Nuruosmaniye Comlex has established with the city. Therefore, the Nuruosmaniye Comlex has changed the physical structure of the region. With the vitality brought by the human circulation, which is the combination of the commericial axis formed from the shores of the Golden Horn to the Grand Bazaar and the Divan Road, different functions such as trade, woship, visit, tourism have been gathered together in the region and the continuatin of the ongoing activity for hundreds of years has been ensured. In this study, the physical effect of Nuruosmaniye Comlex on the city of Istanbul was be studied.