Yaş tip yaşa bağlı makula dejenerasyonunda enjeksiyon olan hastalarda enjeksiyon sayısına ve görme keskinliğindeki değişime etki eden faktörler

Abstract

Amaç: Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu (YBMD) ilerleyici ve dünya çapında yasal körlüğün nedenleri arasında dördüncü sırada olup, güncel tedavilerle hastalığın ilerlemesini durdurmak ve hatta görme kazanımı sağlamak mümkündür. Hastalığın en ileri formu olan yaş tip YBMD hastalığının tedavisinde anti vasküler endotelyal büyüme faktörleri (VEGF) enjeksiyonları genel kabul görmüş durumdadır. Ancak yaş tip geliştikten sonra tedavi ve görme prognozu üzerinde etkili faktörler net olarak aydınlatılamamıştır. Biz bu çalışmamızda olası etki eden faktörleri araştırdık. Metod ve Yöntem: İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Prof. Dr. Süleyman Yalçın Şehir Hastanesi'nde Göz Hastalıkları Anabilim Dalı Retina Biriminden takipli yaş tip yaşa bağlı makula dejenerasyonu olan 119 hasta çalışmaya dâhil edildi. Hastaların tanı anındaki, birinci yıldaki, ikinci yıldaki düzeltilmiş en iyi görme keskinlikleri ETDRS eşeli ile tespit edildi. Ayrıca hastalara bir yılda ve iki yılda yapılan enjeksiyon sayıları tespit edildi. Ayrıca hastalardan izin alınarak geçmişteki kullandığı ilaçlar, sosyodemografik özellikleri, alışkanlıkları, sistemik hastalıkları kaydedildi. Hastaların elde edilen verilerinin analizi için SPSS 21.0 yazılımı kullanıldı. Bulgular: Çalışmamıza 45'i erkek (%38), 74'ü kadın (%62) yaş tip YBMD tanısı almış 119 hastanın 119 gözü dahil edilmiştir. Bilateral hastalığı olanlarda hastaların daha az gören ve daha çok enjeksiyon olan gözleri çalışma gözü olarak alınıp diğer gözleri çalışma dışı diğer göz olarak tanımlanmıştır. Hastaların ortalama yaşı 72,25±7.7 idi. Hastaların başlangıç görme keskinlikleri ETDRS eşeli ile ortalama 28.44±1.59 harf olarak bulunmuştur. birinci yıl kontrollerinde bu sayı 29.03±1.55, ikinci yıl kontrollerinde ise 28.05±1.81 olarak bulunmuştur. Görme keskinliğindeki değişim ise birinci yılda başlangıca göre ortalama 0.58±1.45 harf kayıp ve ikinci yılda 0.19±1.57 harf kayıp ile başlangıca göre benzer bulundu. 119 göze iki yılda toplam 979 intravitreal anti-VEGF enjeksiyon uygulandı. Hastalara birinci yıl sonunda ortalama 5.43±0.16, ikinci yıl sonunda ise ortalama 8.79±0.25 enjeksiyon uygulandı. Hiç bir hastada endoftalmi ve buna bağlı bir komplikasyon izlenmedi. Hastalara tedavi sonrası görme keskinliklerindeki değişime 2 yıllık kontrolde erkeklerde ortalama 3.87±2.34 harf kayıp, kadınlarda ise 2.77±2.03 harf kazanç olarak bulundu ve aralarındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p=0.038). Diğer parametrelerin görme keskinliğindeki değişim üzerine etkisi bulunmamıştır. Hastalara yapılan enjeksiyon sayılarında iki yılda yapılan enjeksiyon sayıları karşılaştırıldığında bilateral hastalık olanlarda ortalama 8±0.44, tek taraflı olanlarda da ortalama 9.31±0.28 olarak anlamlı olarak farklı bulunmuştur (p=0.019). Ayrıca hormon replasman tedavisi alanlarda iki yılda yapılan enjeksiyon sayısı ortalama 7.62±0.48, almayan grupta ise 8.96±0.27 olarak anlamlı olarak yüksek bulundu ve istatistiksel olarak da anlamlıydı (p=0.024). Diğer parametrelerin görme keskinliğindeki değişim ve enjeksiyon sayıları üzerinde anlamlı etkisi saptanmadı. Sonuç: Yaş tip YBMD hastalarında anti VEGF intravitreal enjeksiyonu ile hastalığı kontrol altına almak mümkündür. YBMD gelişimi ve progresyonu için risk faktörü olarak değerlendirilebilen sistemik hastalıklar ve sistemik ilaç kullanımları yaş tip YBMD geliştikten sonra tedavi ve prognoz üzerinde etkisizdir. Hastalığın seyrinde neovaskülarizasyonun şiddetinin sistemik faktörlerden daha etkili olduğu bulunmuştur.

Purpose: Senile macular degeneration is one of the leading cause of blindness and account as the fourth common cause worldwide. With current treatment methods prognosis is much more favourable, it is possible to stop the progression even to gain visual acuity. The worst type of the disease is treated with intravitreal anti-VEGF injections. But after neovascularization developed it is not clear which factors affect treatment and prognosis. In our study we searched whether there are any factors about this issue. Method and Materials: 119 wet type macular degeneration patients followed at the Retina Division, Ophtalmology Department in Istanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Prof. Dr. Süleyman Yalçın Şehir Hastanesi were included in this study. Best corrected visual acuity from patients are noted at first visit, at the end of first and second years. Also intravitreal injections numbers are noted in each year. With permissions of patients also medical records in the past, their daily habits, systemic diseases and drug usages are questioned. Results are analyzed with SPSS 21.0 software. Results: 119 eyes of 119 patients (45 men, 74 women) were included in our study. In patients with bilateral disease worse eye or longer treated eyes were set as study eyes and the other eyes are excluded from our study. Mean age was 72,25±7.7 years. The mean best corrected visual acuity at onset of the disease was 28.44±1.59 ETDRS letters. At the end of first and second years BCVA were respectively 29.03±1.55 and 28.05±1.81. The mean change in visual acuity at first and second years according to onset of the disease were respectively as 0.58±1.45 letter loss and 0.19±1.57 letter gain, very similar to onset of the disease. In total 979 intravitreal injections were performed to 119 eyes in 2 years. In 1st and 2nd years mean injections were 5.43±0.16 and 8.79±0.25 injections per eye respectively. None of the patients developed endophthalmitis. In two year follow up of our patients; best corrected visual acuity in male patients were mean 3.87±2.34 ETDRS letters lower than beginning, while in female patients results were mean 2.77±2.03 letters more than beginning and difference was statistically significant (p=0.038). Other parameters were found to have no effect on the visual acuity change during two years follow up. Injection numbers were significantly less in patients with bilateral disease (p=0.019) and females with history of hormone replacement therapy (p=0.024). Other parameters were found to have no effect on the injection numbers. Conclusion: With intravitreal anti VEGF injections it is possible to slow or stop the progression of wet type macular degeneration disease. None of the known risk factors for the progression and incidence of senile macular degeneration affects treatment of wet type macular degeneration. Local factors such as choroidal neovascularization are more prominent than systemic factors during wet type macular degeneration disease progress.