Sigara bırakma polikliniğine başvuran danışanların kısa mesaj veya eğitici-uyarıcı videolarla desteklenmesinin tedavi başarılarına etkisi

Abstract

Tütün ürünleri ve özellikle Sigara; dünyada yılda 8 milyondan fazla kişiyi ölüme sürükleyen bağımlılık yapıcı maddelerdir. Bugün hiç sigara içmediği halde Sigara dumanına maruz kalma sonucu oluşan rahatsızlıklar nedeniyle ölenlerle birlikte bu sayı daha da artmaktadır. Tehlikenin farkında olan sigara kullanıcılarının çoğu, sigara bağımlılığından kurtulmak istemektedir. Bu noktada, danışmanlık hizmetleri ve ilaç tedavisi, sigara bırakma şansını iki katından fazla artırabilir. Dünyadaki toplam nüfusun üçte birini oluşturan 32 farklı ülkede, sigara bağımlılarının bu bağımlılıktan kurtulmalarına yönelik ulusal kapsamlı sigara bıraktırma hizmetleri sunulmaktadır. Bu çalışma, sigara bıraktırma polikliniğine başvuran hastaların motive edici içerikli kısa mesaj ve eğitici-uyarıcı videolarla desteklenmesinin tedaviye uyum ve başarılarına etkisini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Araştırma deneysel bir çalışma olup,randomize-kontrollü bir çalışma olarak tasarlanmıştır. Çalışmanın evrenini Göztepe Prof. Dr. Süleyman Yalçın Şehir Hastanesinde sigara bıraktırma polikliniklerine başvuran bireyler oluşturmuştur. Çalışmada veri toplamak amacıyla "Sigara Bıraktırma Polikliniği İlk Başvuru Formu" ve "Çalışma Sonu Değerlendirme Formu" olmak üzere iki farklı anket formu kullanıldı. Anket formları oluşturulurken literatürden yararlanıldı. Çalışmada elde edilen bulgular değerlendirilirken, istatistiksel analizler için SPSS 26 (Statistical Package for the Social Sciences) programı kullanıldı. Verilerin normal dağılıma uygunluklarının değerlendirilmesinde Shapiro Wilks test ve Box Plot grafiklerden yararlanıldı. Normal dağılım gösteren niceliksel iki grup değerlendirmelerinde Student t-test kullanıldı. Normal dağılım göstermeyen değişkenlerin iki gruba göre değerlendirmelerinde Mann Whitney-U test kullanıldı. Niteliksel verilerin karşılaştırılmasında ise Ki-Kare test, Fisher's Exact test ve Fisher Freeman Halton test kullanıldı. Sigara bırakma başarısı üzerine etki eden risk faktörlerini belirlemek üzere Lojistik regresyon analizi yapıldı. Sonuçlar % 95'lik güven aralığında, anlamlılık p<0.05 düzeyinde değerlendirildi. Katılımcıların sigara başlama yaşları 10 ile 53 yaş arasında değişmekte olup; ortalaması 19,42±6,4 yaştır. Katılımcıların sigara içme süreleri 3 ile 55 yıl arasında değişmekte olup; ortalaması 22,25±12,54 yıldır. Katılımcıların günde içtikleri sigaralar 5 ile 60 adet arasında değişmekte olup; ortalaması 22,25±12,54 yıldır. Katılımcıların %76,9'u (n=70) daha önce sigarayı bırakmayı denedikleri görülmüştür. Fagerström nikotin bağımlılık testi puanında çok yüksek bağımlı olanlar referans alındığında çok az bağımlı olanların sigara bırakma başarısı 10.485 kat fazladır. Yaş arttıkça sigara bırakma başarısı 0,926 kat azaltmaktadır. Sigara bırakma başarısına göre katılımcıların grupları, medeni durumları, daha önce sigara bırakmayı deneme oranları ve Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi puan skalası, istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermemektedir (p>0,05). Çalışmanın sonuçlarına göre bir aylık müdahale sürecinde, kısa mesaj vasıtasıyla motivasyonel mesajlar ve eğitici-uyarıcı videolar gönderilmesinin sigara bıraktırma tedavisine uyum açısından anlamlı bir fark oluşturmadığı görülmüştür. Gelecekte daha büyük örneklem grubu ve daha uzun süreli takibi içeren farmakoterapi harici müdahale çalışmalarının yapılmasına ihtiyaç vardır.Tobacco products and especially cigarettes; They are addictive substances that lead to the death of more than 8 million people a year in the world. Today, this number is increasing with the number of people dying due to diseases caused by exposure to cigarette smoke, even though they have never smoked. Most smokers who are aware of the danger want to get rid of cigarette addiction. At this point, counseling services and medication can more than double the chances of quitting smoking. In 32 different countries, which constitute onethird of the world's total population, national comprehensive smoking cessation services are offered to smokers to help them get rid of this addiction. This study aims to evaluate the effect of supporting patients applying to the smoking cessation clinic with motivational text messages and educational-stimulating videos on their compliance and success with treatment. The research is an experimental study and was designed as a randomized-controlled study. The population of the study was prepared by Göztepe Prof. Dr. It consisted of individuals who applied to smoking cessation clinics at Süleyman Yalçın City Hospital. Two different survey forms were used to collect data in the study: "Smoking Cessation Polyclinic Initial Application Form" and "End-of-Study Evaluation Form". Literature was used while creating the survey forms. While evaluating the findings obtained in the study, SPSS 26 (Statistical Package for the Social Sciences) program was used for statistical analysis. Shapiro Wilks test and Box Plot graphics were used to evaluate the suitability of the data for normal distribution. Student's t-test was used for quantitative evaluations of two normally distributed groups. Mann Whitney-U test was used to evaluate variables that did not show normal distribution according to two groups. Chi-Square test, Fisher's Exact test and Fisher Freeman Halton test were used to compare qualitative data. Logistic regression analysis was performed to determine the risk factors affecting smoking cessation success. The results were evaluated at the 95% confidence interval and the significance level was p<0.05. The age at which the participants started smoking ranged from 10 to 53 years old; The average age is 19.42±6.4 years. The smoking duration of the participants varies between 3 and 55 years; The average is 22.25±12.54 years. The cigarettes smoked by the participants per day ranged from 5 to 60; The average is 22.25±12.54 years. It was observed that 76.9% (n=70) of the participants had tried to quit smoking before. When those with very high Fagerström nicotine addiction test scores are taken as a reference, the success of quitting smoking is 10.485 times higher for those who are less addicted. As age increases, success in quitting smoking decreases by 0.926 times. According to the success of quitting smoking, the groups of the participants, their marital status, the rate of trying to quit smoking before and the Fagerström Nicotine Dependency Test score scale do not show a statistically significant difference (p>0.05). According to the results of the study, it was observed that sending motivational messages and educational-stimulating videos via text message did not make a significant difference in terms of compliance with smoking cessation treatment during the one-month intervention period. In the future, there is a need to conduct intervention studies other than pharmacotherapy that include a larger sample group and longer follow-up.