VERGİ İCRA HUKUKUNDA ÖDEME EMRİ VE BUNA İLİŞKİN GÜNCEL SORUNLAR

Abstract

Kamu alacaklarının takip ve tahsili 6183 sa- yılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında- ki Kanun’a göre yapılmaktadır. Kamu alacağını vadesinde ödemeyen borçluya karşı düzenlenen ödeme emri, borçludan ya borcunu ödemesini veya mal bildiriminde bulunmasını talep eder. Borçlu, borcunu ödemediği takdirde, idare re’sen mükellefin mülkiyet hakkına müdahale etme yetme yetkisine sahiptir. Mükellefin mülkiyet hakkı, adil yargılanması, hak arama hürriyeti gi- bi hakları da Anayasa’da yer alan temel hak ve özgürlüklerin kapsamındadır. İnsan haklarının vergi alanında yansıması da vergi mükellef hak- ları olarak karşımıza çıkar. Anayasa’da veya vergi kanunlarında vergi mükellef hakları somut ola- rak düzenlenmemiş olsa bile Anayasa ve Türki- ye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerdeki evrensel ilkeleri vergi mükellefi için de uygula- mak gerekmektedir. Her ne kadar vergi devletin hükümranlık alanı altında görülmekte ise gerek Türk yargı içtihatları gerek Avrupa İnsan Hak- ları Mahkemesi içtihatları vergi mükellefinin de temel hak ve özgürlüklere sahip olduğunu teyit etmektedir. Temel hak ve özgürlüklerin meşru amaç için kısıtlanması durumundan dahi bazı korunma mekanizmaların devletler tarafından getirilmesi gerektiği belirtilmektedir. Bu neden- le, vergi icra hukukunda ödeme emrine ilişkin, mükellefin temel hak ve hürriyetlerine getirilen kısıtlamaları söz konusu prensipler ışığında ince- lenmesi gerekmektedir.