Parsiyel epilepsi tanılı hastalarda kortizol ve melatonin düzeylerinin değerlendirilmesi

Abstract

GİRİŞ ve AMAÇ: Epilepsi ve hipotalamopituiter-adrenal(HPA) aks arasındaki kompleks ilişkinin çift yönlü olduğu bildirilmektedir. Bu çalışmada parsiyel epilepsi tanılı hastalarda epilepsi ile HPA aks fonksiyonu arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır. YÖNTEM: Bu prospektif çalışmaya Göztepe Prof. Dr. Süleyman Yalçın Şehir Hastanesi Epilepsi polikliniğinde parsiyel epilepsi tanısıyla takip ve tedavi edilen 18-85 yaş aralığında, epileptik nöbetleri tek bir hemisferden kaynaklanan, kraniyal manyetik rezonans görüntülemede destrüktif lezyon izlenmeyen 60 hasta dahil edildi. Hastalar benzer yaş aralığında olan 32 sağlıklı bireyin oluşturduğu kontrol grubuyla karşılaştırıldı. Hastaların klinik ve demografik verileri hasta takip formuna kaydedildi. Hasta ve kontrol grubundan serum kortizol düzeyi için 8.00'de, serum melatonin düzeyi için 23.00'de kan alındı. Hasta ve kontrol grubuna güniçi uykululuk durumu ve uyku kalitelerini öğrenmek amacıyla Epworth uykululuk ölçeği ve Pittsburgh uyku kalitesi indeksi uygulandı. BULGULAR: Hasta grubunda, sağlıklı kontrol grubuyla kıyaslandığında eğitim düzeyinin daha düşük (p=0,001), bekar olma oranının daha yüksek (p=0,042) olduğu görüldü. Hastaların kortizol düzeyleri ile sağlıklı bireylerin kortizol düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı (p=0,107). Hastalarda sağlıklı kontrol grubuna kıyasla melatonin düzeyi daha düşük (p<0,001), uyku kaliteleri daha kötü (p=0,035) bulundu. Hastalar ve sağlıklı kontrol grubu arasında güniçi uykuluk durumu açısından anlamlı fark yoktu (p=0,636). Hastaların %68,3'ünün sol hemisfer kaynaklı epileptik nöbetleri vardı (p=0,006). Sol hemisfer kaynaklı nöbetleri olan hastaların sağ hemisfer kaynaklı nöbetleri olan hastalara kıyasla epilepsi hastalık süresi daha uzun (p=0,013), aylık nöbet sıklığı daha fazla (p=0,013), ilk nöbet başlangıç yaşı daha düşük (p=0,038), politerapi alma oranı daha yüksek (p=0,050) ve anlamlı düzeyde olmasa da en uzun nöbetsizlik süresi daha kısa(p=0,608), mental retardasyon derecesi daha ileri(p=0,070), eğitim durumu daha kötü(p=0,193) bulundu. SONUÇ: Parsiyel epilepsi tanılı hastalarda melatonin düzeyinin sağlıklı bireylerden anlamlı düzeyde daha düşük olduğu ve bunu destekler şekilde hastaların uyku kalitesinin sağlıklı bireylerden daha kötü olduğu bulunmuştur. Bu sonuç, parsiyel epilepsi hastalarında HPA aks fonksiyonunun bozuk olduğunu ve bu bozuk fonksiyonun düzenlenmesi ile epilepsi tedavisine olumlu katkı sağlanabileceğini düşündürmektedir. Parsiyel epilepsili hastalarda epileptik odağın yer aldığı hemisfere göre, HPA aks fonksiyonunda anlamlı bir değişiklik saptanmamıştır. Sol serebral hemisferin sağ serebral hemisfere göre daha epileptojen olduğu görülmüş ve daha dirençli nöbetlere neden olduğu tespit edilmiştir.

INTRODUCTION and OBJECTIVE: It has been reported that the complex relationship between epilepsy and the hypothalamopituitary-adrenal (HPA) axis is bidirectional. In this study, it was aimed to investigate the relationship between epilepsy and HPA axis function in patients with partial epilepsy. METHODS: In this prospective study, 60 patients aged 18-85 years, who were followed up and treated with the diagnosis of partial epilepsy in Göztepe Prof. Dr. Süleyman Yalçın City Hospital Epilepsy Outpatient Clinic, whose epileptic seizures originate from a single hemisphere and no destructive lesions were observed in cranial magnetic resonance imaging were included. The patients were compared with the control group consisting of 32 healthy individuals in the similar age range. The clinical and demographic data of the patients were recorded in the patient follow-up form. Blood was drawn from the patient and control groups at 8.00 for serum cortisol level and at 23.00 for serum melatonin level. The Epworth sleepiness scale and the Pittsburgh Sleep Quality Index were applied to the patient and control groups to find out their daytime sleepiness and sleep quality. RESULTS: Compared to the healthy control group, the patient group had a lower education level (p=0.001), and the rate of being single was higher (p=0.042). There was no statistically significant difference between the cortisol levels of the patients and the cortisol levels of the healthy individuals (p=0.107). Compared to the healthy control group, patients had lower melatonin levels (p<0.001) and worse sleep quality (p=0.035). There was no significant difference between the patients and the healthy control group in terms of daytime sleepiness (p=0.636). 68.3% of the patients had epileptic seizures originating from the left hemisphere (p=0.006). Compared to patients with right hemispheric seizures, patients with left hemispheric seizures had a longer duration of epilepsy disease (p=0.013), higher monthly seizure frequency (p=0.013), the age of first seizure onset was lower(p=0.038), rate of polytherapy was higher (p=0.050) and, although not significantly, the longest seizure-free time was shorter (p=0.608), the degree of mental retardation was higher (p=0.070), and the educational status was worse (p=0.193). CONCLUSION: It was found that the melatonin level was significantly lower in patients with partial epilepsy than in healthy individuals, and supporting this, the sleep quality of the patients was worse than healthy individuals. This result suggests that HPA axis function is impaired in patients with partial epilepsy and that regulation of this dysfunction may contribute positively to the treatment of epilepsy. There was no significant change in HPA axis function in patients with partial epilepsy, according to the hemisphere where the epileptic focus is located. It has been observed that the left cerebral hemisphere is more epileptogenic than the right cerebral hemisphere and it has been determined that it causes more resistant seizures.