Para politikasının varlık fiyatlarına etkisi: Seçilmiş ülke örnekleri

Abstract

Bu çalışmada varlık fiyatları kanalının bir altbaşlığı olan konut fiyatları kanalının işleyişi ampirik olarak analiz edilmektedir. Öncelikle parasal aktarım mekanizması genel olarak tanımlanarak para politikası aktarım kanallarının kavramsal ve teorik çerçevesi açıklanmaktadır. Çalışmanın ekonometrik kısmında konut fiyatları kanalının işleyişi panel analizi yardımıyla incelenmiştir. Bu amaçla gelişmiş ve gelişmekte olan seçilmiş ülke örnekleri ele alınmaktadır. Veri kısıtına bağlı olarak 34 gelişmiş ülke ve 10 gelişmekte olan ülkeye ait 2009-2017 çeyrek dönem verileri analize dahil edilmiştir. Panel vektör otoregresyon (PVAR) modeli oluşturularak reel GSYH, konut fiyat endeksi, kısa vadeli faiz oranları, özel sektörün kullandığı toplam kredi hacmi ve TÜFE değişkenlerine uygulanan bir şok karşısında değişkenlerin kendilerinin ve diğer değişkenlerin tepkilerini gösteren etki-tepki fonksiyonları ve varyans ayrıştırma analizi sonuçları incelenmiştir. Ayrıca, sözkonusu değişkenler arasındaki nedenselliğin yönünü incelemek için panel granger nedensellik testleri uygulanmıştır. Son olarak ortak ilişkili etkiler (CCE) modeliyle her bir ülke için ayrı ayrı tahmin sonuçları elde edilmiştir. Elde edilen bulgular söz konusu ülkelerde konut fiyatları kanalının çalıştığını göstermektedir. Dolayısıyla para politikası varlık fiyatları kanalı üzerinden ekonomi üzerinde etkili olmaktadır. Politika yapıcılar para politikası kararlarındaki değişikliklerle ekonomiye müdahale edebilirler. Ayrıca analiz sonuçları gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde konut fiyatları kanalının çalıştığını göstermekle birlikte gelişmiş ülkelerde konut fiyatlarının gayrisafi yurtiçi hasıla üzerinde daha etkili olduğunu göstermektedir. Ortak ilişkili etkiler analizi sonuçlarına bakıldığında ise heterojenliğe bağlı olarak her iki ülke grubunda da konut fiyatlarının büyüme üzerindeki etkilerini gösteren katsayıların istatistiksel olarak anlamsız olduğu ülkeler bulunmaktadır. Bu sonuçlar gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde finansal piyasalar ve ipotek piyasalarında görülen yapısal farklılıklar sonucunda konut fiyatları kanallarının etkinliğinin farklılaşabileceğini göstermektedir.

In this study, the process of the housing price channel, which is a sub-topic of the asset prices channel, is analyzed empirically. First of all, monetary transmission mechanism is defined in general and the conceptual and theoretical frameworks of monetary policy transmission channels are explained. In the econometric part of the study, the process of the housing price channel is examined with the help of panel analysis. For this purpose, examples of developed and developing countries are discussed. The data of 34 developed countries and 10 developing countries for 2009-2017 quarterly data are included in the analysis. The panel vector autoregression (PVAR) model was developed to investigate the impulse-responses of shocks on variables such as real GDP, housing price index, short-term interest rates, total credit volume used by the private sector, and CPI. In addition, panel Granger causality tests were applied to examine the direction of causality between these variables. Finally, common correlated errors (CCE) model estimation results were obtained for each country separately. The findings show that the housing prices channel is working in these countries. Therefore, monetary policy has an impact on the economy through asset prices. Policy makers may have influence on the economy through changes in monetary policy decisions. In addition, the results of the analysis show that housing prices channel is working in developed and developing countries, but it shows that housing prices in developed countries are more effective on gross domestic product. According to the results of the common correlated errors model analysis, there are statistically siginificant and insignificant coefficients for the countries which shows that there is heterogeneity among the countries. These results show that the effectiveness of housing prices channels may differ among developed and developing countries depending on the structural differences of the financial and mortgage markets.