Safra kanalı bağlama yöntemi ile karaciğer fibrozu oluşturulan sıçanlarda Cynara scolymus bitki ekstrelerinin olası koruyucu etkilerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Cynara scolymus bitkisinin taban yaprağı ve reseptakulum kısımlarının sulu etanol ekstraksiyonunu içeren oral formülasyonlarının farmakolojik etkileri araştırılmıştır. Sıçanlarda safra kanalı bağlama modeli ile oluşturulan karaciğer fibrozisinde, enginarın hem taban yaprağı hem de reseptakulum kısmının karaciğer fibrozisi ve buna bağlı hepatik ensefalopatideki antiinflamatuvar ve antioksidan etkileri ile bilişsel fonksiyonlara olan etkisi incelenmiştir. Çalışmamızda Wistar Albino sıçanlar randomize olarak altı gruba ayrıldı; kontrol grubu ve safra kanalı bağlama yapılan gruba oral serum fizyolojik, 4 farklı safra kanalı bağlı gruplara iki farklı dozda enginar taban yaprağı ekstresi (250 ve 500 mg/kg) ve enginar reseptakulum ekstresi (250 ve 500 mg/kg) oral gavajla 28 gün verildi. 28. gün sonunda hayvanlarda bilişsel aktivite değerlendirmesi için Morris su labirenti ve yeni obje tanıma testleri yapıldı. Ardından hayvanlar sakrifiye edilerek kan ve doku örnekleri alındı. Biyokimyasal parametrelerin ölçümleri için ELISA kullanıldı. Karaciğer ve beyin dokularında histolojik incelemeler yapıldı. Serum fizyolojik verilen safra kanalı bağlı grubundaki sıçanların kan örneklerinde alanin aminotransferaz, aspartat aminotransferaz, total ve direkt bilirubin, karaciğer doku örneklerinde interlökin-6, tümör nekroz faktörü-?, transforme edici büyüme faktörü-?, 8-hidroksi-2'-deoksiguanozin ve hidroksiprolin, beyin doku örneklerinde interlökin-6, tümör nekroz faktörü-? ve 8-hidroksi-2'-deoksiguanozin seviyeleri kontrol grubuna göre anlamlı olarak yüksek, karaciğer doku örneklerinde Na?/K?-ATPaz, süperoksit dismutaz, katalaz ve glutatyon peroksidaz, beyin doku örneklerinde Na?/K?-ATPaz seviyeleri kontrol grubuna göre anlamlı olarak düşük bulundu. Safra kanalı bağlı grupların enginar taban yaprağı ve reseptakulum ekstreleri uygulanan sıçanlarda, bu parametrelerde düzelme görülürken, reseptakulum 500 mg/kg dozunda kan alanin aminotransferaz, aspartat aminotransferaz, total ve direkt bilirubin, karaciğer dokusu interlökin-6, tümör nekroz faktörü-?, transforme edici büyüme faktörü-?, 8-hidroksi-2'-deoksiguanozin, hidroksiprolin, beyin dokusu interlökin-6, tümör nekroz faktörü-? ve 8-hidroksi-2'-deoksiguanozin parametrelerinde anlamlı azalma, karaciğer dokusu Na?/K?-ATPaz, süperoksit dismutaz, katalaz, glutatyon peroksidaz, beyin dokusu Na?/K?-ATPaz parametrelerinde anlamlı yükselme tespit edildi. Davranış deneylerinde, safra kanalı bağlı grubundaki sıçanlarda görülen bilişsel fonksiyonlardaki bozulma, enginarın her iki kısmından elde edilen ekstrelerin uygulaması ile düzeldiği görüldü. Histopatolojik incelemeler bu bulguları destekledi. Yaptığımız çalışma, enginarın özellikle reseptakulum kısmının karaciğer fibrozisi ve karaciğer fibrozisinin en sık komplikasyonu olan hepatik ensefalopatide yararlı olabileceğini göstermektedir.In this study, the pharmacological effects of oral formulations containing aqueous ethanol extraction of the basal leaves and receptacle parts of the Cynara scolymus plant were investigated. The effects of both the basal leaves and the receptaculum part of the artichoke on liver fibrosis and related hepatic encephalopathy, as well as its anti-inflammatory and antioxidant effects on cognitive functions, were examined in liver fibrosis induced by the bile duct ligation model in rats. In our study, Wistar Albino rats were randomly divided into six groups, and oral saline was given to the control and bile duct ligation groups and two different doses of artichoke basal leaves extract (250 and 500 mg/kg) and artichoke receptaculum extract (250 and 500 mg/kg) were given orally to the other 4 bile duct ligation groups by oral gavage for 28 days. On the 28th day after the administration, a cognitive activity assessment was conducted using the Morris water maze and novel object recognition tests. Subsequently, the animals were sacrificed, and blood and tissue samples were collected. ELISA was used for the measurement of biochemical parameters. Histological examinations were performed on liver and brain tissues. In the bile duct ligation group, significantly elevated levels of alanine aminotransferase, aspartate aminotransferase, total and direct bilirubin in blood, interleukin-6, tumor necrosis factor-alpha, transforming growth factor-beta, 8-hydroxy-2'-deoxyguanosine, and hydroxyproline were found in liver tissue, interleukin-6, tumor necrosis factor-alpha, and 8-hydroxy-2'-deoxyguanosine in brain tissue. Moreover, liver Na?/K?-ATPase, superoxide dismutase, catalase, and glutathione peroxidase levels, along with brain Na?/K?-ATPase levels, were significantly lower compared to the control group. In the bile duct ligation groups, rats treated with artichoke basal leaves and receptaculum extracts exhibited improvements in these parameters. Particularly, at a dose of 500 mg/kg, receptaculum led to a significant decrease in blood alanine aminotransferase, aspartate aminotransferase, total and direct bilirubin, liver interleukin-6, tumor necrosis factor-alpha, transforming growth factor-beta, 8-hydroxy-2'-deoxyguanosine, and hydroxyproline, as well as brain interleukin-6, tumor necrosis factor-alpha and 8-hydroxy-2'-deoxyguanosine parameters. Conversely, there was a significant increase in liver Na?/K?-ATPase, superoxide dismutase, catalase, glutathione peroxidase, and brain Na?/K?-ATPase parameters. Behavioral experiments indicated that cognitive impairments observed in the bile duct ligation groups were ameliorated with the application of both parts of the artichoke extract. Histopathological examinations supported these findings. Our study shows that artichokes, especially the receptacle part, may be beneficial in liver fibrosis and hepatic encephalopathy which is the most common complication of liver fibrosis.