ÖĞRETİDEKİ TEMEL GÖRÜŞLER VE TÜRK POZİTİF HUKUKU KAPSAMINDA İNTERNET ALAN ADLARININ (DOMAIN NAMES) VE ALAN ADLARI ÜZERİNDEKİ HAKKIN HUKUKİ NİTELİĞİ

Abstract

Alan adları, belirli bir internet sitesine tahsis edilmiş olan IP numaralarının yerine kullanılmakta olan kelimeler ve işaretlerdir. Bu işaretler belirli bir gerçek ya da tüzel kişinin yahut markanın ismini taşıyabilecekleri gibi, hiçbir anlamı olmayan karmaşık harf ve işaretlerden de oluşabilirler. Ticarî amaçlarla kullanılabilecekleri gibi, hiçbir ticarî amaç taşımadan tamamen bireysel amaçlarla da kullanılabilirler. Alan adları, yapısı ve fonksiyonu nedeniyle, zaman zaman isimlerle, adreslerle ve markalarla benzerlik göstermektedirler. Ancak isim, adres ya da markalar internet alan adlarının yapısını ve fonksiyonunu tam olarak açıklamaya yetmemektedir. Zira isim olarak kabul etmek alan adlarının fonksiyonunu, ticari tarafını ve içerik oluşturucu ile web siteyi kullananlar arasındaki ilişkiyi tam açıklayamamaktadır. Adres olarak kabul edilmesi halinde özellikle ticarî kaygı duymayan, hobi nitelikli web siteleri açısından durumun tam açıklanması mümkün olamamaktadır. Marka olarak kabul etmek için de alan adının sadece ticarî işler için alınmış bir alan adı olması ve alan adına bağlı web sitesinin de ticarî bir web sitesi olması gerekmektedir. İnternet alan adları kendisine tahsis edilmiş olan kişilerin ilgili alan adı üzerindeki haklarının, kullanma ve yararlanma hakkı sağladığından intifa hakkına çok yaklaşmakta olduğu görülmekte ise de intifa hakkının kişinin ölümüyle sona eriyor olmasına karşın, alan adlarının mirasçılara intikal ediyor olması, alan adları üzerindeki hakkın niteliğini intifa hakkından ayırmaktadır. Mülkiyet hakkının bünyesinde bulunan tüketme hakkı ise alan adı tahsis edilmiş olan kişiye tanınmamıştır. Ayrıca mülkiyet hakkı süresiz bir aynî hak olmasına karşın, alan adı tahsis edilmiş olan kişinin hakkı tahsis süresi ile sınırlıdır. Bu sürenin sonunda tahsis ücretini ödemek suretiyle tahsisi yenilemezse alan adı üzerindeki hakkı sona erer. Bu açıklamalara göre, alan adı kendisine tahsis edilmiş olan kişinin ilgili alan adı üzerindeki hakkının mülkiyet olmadığı açıktır. Bu nedenlerle, alan adı tahsis edilmiş olan kişinin ilgili alan adı üzerindeki hakkının sui generis bir hak olduğunu kabul etmek gerekir.